Browsing Tag

opłaty sądowe

Rozwody

Koszty sądowe w sprawie o rozwód

8 marca 2019

Rozwód, a więc rozwiązanie związku małżeńskiego przez sąd powszechny, to zjawisko dotykające coraz większą liczbę Polek i Polaków. Jak podaje prasa, w ubiegłym roku zawarto w Polsce prawie 193 tysięcy małżeństw, podczas gdy w tym samym czasie rozwód orzeczono w odniesieniu, do co trzeciego z zawieranych małżeństw.

Niezależnie od przyczyn i odczuć towarzyszących podjęciu decyzji o rozwodzie, niewątpliwym jest, że rozwodzący się małżonkowie muszą przemyśleć liczne kwestie związane z poukładaniem sobie od nowa życia. Kto będzie zajmował się dziećmi? Jak podzielić wspólny majątek? Gdzie zamieszkają małżonkowie? W gąszczu tych i innych, równie doniosłych, pytań, trudno jest wertować ustawy w poszukiwaniu wiedzy o tym, jak właściwie wygląda postępowanie rozwodowe i z jakimi wiąże się obowiązkami, dlatego też wielu z małżonków decyduje się na skorzystaniu z usług profesjonalnych pełnomocników (adwokatów lub radców prawnych), aby ci sprawnie przeprowadzili ich przez całą procedurę. Często jednak małżonkowie, podejmując taką decyzję,  nie wiedzą, z jakimi kosztami sądowymi muszą się liczyć. Aby pomóc takim osobom, ale także wszystkim innym zainteresowanym tą kwestią, powstał niniejszy wpis, zawierający podstawową wiedzę o kosztach sądowych ponoszonych przez strony w trakcie postępowania o rozwód.

Przede wszystkim podejmując decyzję o rozwodzie należy się liczyć w koniecznością wniesienia opłaty stałej od pozwu rozwodowego w wysokości 600 zł, wynikającej z art. 26 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (ustawa ta reguluje wysokość opłat i kosztów obowiązujących przy postępowaniach dotyczących spraw z zakresu szeroko pojętego prawa cywilnego, toteż warto o niej pamiętać). Co dalej dzieje się z uiszczoną opłatą? Otóż są dwie możliwości.

W przypadku orzeczenia rozwodu na zgodny wniosek stron, sąd zwróci powodowi, a więc osobie, która wniosła pozew rozwodowy, połowę wniesionej opłaty, czyli 300 zł. Jednocześnie jednak zasądzi od pozwanego zwrot powodowi połowy z pozostałej kwoty – 150 zł.  Zatem ostateczny koszt opłaty sądowej od pozwu dla powoda to 150 zł oraz dla pozwanego 150 zł.

Przykład:

X wniósł pozew o rozwód i wpłacił wymagane 600 zł. Wobec zgodnej woli małżonków X i Y proces przebiegł bez zbędnych utrudnień, a sąd orzekł rozwód. X otrzymał 300 zł zwrotu opłaty od sądu, a nadto Y został zobowiązany do zwrócenia X 150 zł. Zatem X wydał 150 zł, tak samo jak Y.

W przypadku orzeczenia rozwodu, gdy strony nie są zgodne, znajduje jednak zastosowanie ogólna zasada, wskazana w art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego, iż koszty postępowania ponosi strona przegrywająca sprawę. W zależności, więc od tego, kogo sąd wskaże, jako winnego, osoba ta będzie musiała zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez nią koszty (chyba, że sąd uzna obie strony za winne rozpadowi związku małżeńskiego, wtedy sąd stosownie podzieli koszty).

Przykład:

X wniósł pozew o rozwód i wpłacił wymagane 600 zł. W trakcie procesu, podczas którego pełnomocnik Y powołał dowody jednoznacznie wskazujące na winę X, sąd wskazał X jako winnego rozwodu. X nie otrzyma zwrotu wpłaconych pieniędzy, będzie musiał przy tym opłacić inne koszty postępowania poniesione przez Y, w tym koszty zastępstwa procesowego.

Warto w tym miejscu zauważyć, iż jeżeli rozwodzący się małżonek postanowi skorzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika, kwestia jego wynagrodzenia jest ustalana każdorazowo indywidualnie, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy. W przypadku reprezentacji przez profesjonalnego pełnomocnika uiszcza się również opłatę za pełnomocnictwo, w kwocie 17 zł.

Może jednak zdarzyć się i taka sytuacja, że powód nie będzie w stanie uiścić opłaty od pozwu, o której mowa powyżej. Ustawodawca dla takich osób przewidział możliwość wniesienia, wraz z pozwem, wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych, do którego należy dołączyć wypełniony formularz o stanie majątkowym, stanie rodzinnym oraz o dochodach. Formularz taki powinien być dostępny w każdym sądzie – w razie jego braku można także pobrać i wydrukować formularz ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości.

W przypadku, gdyby sąd przychylił się do złożonego wniosku, może zwolnić wnioskodawcę z kosztów postępowania w całości, w części lub zwolnić tylko z obowiązku wniesienia opłaty w kwocie 600 zł.

Podsumowując koszty przedstawiają się następująco:

  1. opłata od pozwu 600 zł,

w przypadku korzystania z profesjonalnego pełnomocnika,

  • wynagrodzenie pełnomocnika,
  • opłata skarbowa od pełnomocnictwa.

Stan prawny aktualny na dzień 08.03.2019r.

Tekst został przygotowany przez radcę prawnego Krzysztofa Sammler.